Czy znasz to uczucie, kiedy z całych sił próbujesz komuś udzielić pomocy? Kiedy angażujesz swój czas i swoje zdrowie? Kiedy w całości się poświęcasz, a wszystkie próby kończą się klęską? Kiedy widzisz, że bliska osoba potrzebuje terapii i chcesz zrobić wszystko, co tylko możesz, aby wybrała się do terapeuty? Być może aktualnie próbujesz komuś udzielić pomocy, jednak brakuje Ci sił i nie masz pojęcia, co dalej. Ten artykuł powstał po to, aby pomóc właśnie Tobie, osobie która pomaga. Nie zapominaj o tym, że Ty też jesteś w tym ważny/a. Twoje zdrowie też się liczy.
Kiedy bliski potrzebuje pomocy
W ostatnim czasie otrzymuję wiele wiadomości od osób, które szukają pomocy. Nie dla siebie, tylko dla osoby chorej bądź potrzebującej pomocy, która jest w ich otoczeniu. Często słyszę: “Jestem już bezsilna/y, nie wiem co mam zrobić”, “Tak bardzo chciałbym/chciałabym jej/jemu pomóc, jednak on/a nie chce się leczyć”. Chciałabym tutaj zaznaczyć, że jeśli jesteś jedną z tych osób, które poszukują dla kogoś pomocy – to wiedz, że robisz coś naprawdę wspaniałego. Nie przechodzisz obojętnie obok swoich bliskich i reagujesz. Możesz być z siebie dumny/a. Jednak warto zastanowić się, czy robisz to właściwie i czy nie zapominasz w tym o sobie.
W tym artykule dowiesz się o działaniach, jakie można podjąć, kiedy osoba z problemami psychicznymi nie chce podjąć leczenia. Teraz chciałabym skupić się na osobach, które tej pomocy udzielają. Jak udzielać zatem pomocy i nie zapominać w tym o sobie?
Samoświadomość podczas udzielania pomocy
Warto zastanowić się, czy Twoje próby pomocy rzeczywiście pomagają choremu/chorej. Tutaj często pojawia się zdziwienie: “Jak to, pomoc może szkodzić?” Tak, może. Nie tylko osobie, której pomagasz, ale również Tobie. Zastanów się najpierw, jakie posiadasz zasoby, ile jesteś w stanie od siebie dać, zarówno czasu jak i energii. Przemyśl na co masz wpływ, a na co nie masz wpływu.
Czy masz wpływ na to, że dana osoba podejmie decyzję o terapii bądź skorzysta z Twojej pomocy? Nie masz wpływu.
Czy masz wpływ na siebie, czyli co możesz zrobić dla danej osoby, aby jej pomóc w podjęciu decyzji i zadbać w tym o siebie? Masz wpływ.
Ustal granice, w którym momencie Twoja pomoc się kończy i jak ma wyglądać. Może być tak, że dana osoba się wystraszy, jeśli będziesz zalewać ją swoją obecnością lub atakowaniem na konkretny temat. Zapamiętaj, że decyzję o podjęciu leczenia podejmuje osoba indywidualnie. Nie możesz zmusić kogoś, aby poszedł na terapię. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku, kiedy osoba chora stwarza zagrożenie. O tym, możesz przeczytać więcej pod tym linkiem.
Komunikacja podczas pomocy
Zacznijmy więc od rozmowy podczas udzielania pomocy. Zamiast podchodzić do kogoś agresywnie, atakować oraz zmuszać, zacznij spokojnym tonem głosu mówić o swoich uczuciach np.
“Ostatnio martwi mnie to, że tak rzadko wychodzisz z pokoju, mało rozmawiasz, chodzisz jakiś smutny. Czy wszystko okej u Ciebie? Pamiętaj, że jestem, jeśli mnie potrzebujesz.”
Jest to dobry wstęp do rozmowy. Wykazujesz dzięki temu swoją troskę i stwarzasz przestrzeń, aby druga osoba się otworzyła. Co dalej? Jeśli jesteś zaniepokojony/a i uważasz, że dana osoba potrzebuje wsparcia specjalisty. Nie mów: “Coś jest z Tobą nie tak. Masz iść do psychologa!”. Zacznij znów z troską informować o swoich obawach i zaoferuj pomoc:
“Kasiu, obawiam się o Twoje zdrowie. Może warto poszukać pomocy? Może konsultacja z psychologiem? Jak chcesz to pomogę Ci znaleźć taką osobę w internecie lub też popytać znajomych czy mogą kogoś polecić.”
Nie zmuszaj. Nie naciskaj. Oczywiście, jeśli jakiś stan bliskiej Ci osoby bardzo Cię niepokoi, nie chodzi o to, aby przechodzić obojętnie, tylko o to, aby dostosować komunikację tak, aby zachęcała do skorzystania z pomocy, a nie na odwrót.
Co możesz zrobić dla osoby w potrzebie
Spróbuj podejść do tego na spokojnie z pełną świadomością problemu i jego ewentualnych rozwiązań. Jeśli coś Cię niepokoi, zaczerpnij wiedzy psychologicznej, poczytaj o danych objawach, aby bliżej poznać szczegóły. Dbaj o komunikację. Pytaj drugiej osoby, czego potrzebuje, w czym możesz jej pomóc. Czasami wpadamy w wir pomagania i zapominamy, że to co nam by służyło, może nie być pomocne dla drugiej osoby. W punkcie powyżej masz podane przykłady zdań, które mogą być dla Ciebie przydatne w komunikacji. Tutaj właśnie ona odgrywa ważną rolę, ale również to, aby dawać drugiej osobie przestrzeń. Nie dzwonić za nią do psychoterapeuty. Nie przejmować zadań, które należą do niej.
Wesprzyj daną osobę w poszukiwaniach. Wyślij jej/jemu Ośrodki, terapeutów, ale podjęcie decyzji i umówienie się na wizytę zostaw jej/jemu. To ważne, aby druga strona podjęła pierwsza kontakt z psychoterapeutą.
Co zrobić kiedy ktoś nie chce pomocy
Możesz również spotkać się z oporem, który nie do końca będziesz rozumieć. Przecież chcesz dobrze, a druga strona nie chce tego przyjąć. Przecież tyle się poświęcasz, a druga strona tego nie widzi. Zapamiętaj: Nie pomożesz komuś, kto tej pomocy nie chce przyjąć. Czasami mogą pojawić się u Ciebie myśli: “Przecież już tyle zrobiłem/am! Co jeszcze mam zrobić?”. W tym momencie kończą się sposoby, ale również Twoje siły.
Nie chodzi o to, aby całkowicie rezygnować z udzielania pomocy. Bardziej zastanowić się, w którym momencie mogę odpuścić lub zmienić kierunek. Przecież dalej możesz z tą osobą poruszać temat psychoterapii, jednak możesz przestać dzwonić po ośrodkach i umawiać ją za jej plecami. To jest ciężkie. Tak bardzo chcemy pomóc komuś, kto jest dla nas bliski. Martwimy się o niego, chcemy przecież dla niego/niej jak najlepiej. Tutaj zaczyna się kolejny etap. Zaakceptowanie i zaopiekowanie się sobą.
Jak nie zapominać o sobie w niesieniu pomocy
Pomagając, możesz zapomnieć o sobie. Nic dziwnego. Przecież przekierowujesz całą swoją uwagę na drugą osobę. Twój świat nagle zaczyna się kręcić wokół niej/niego. Robisz wszystko z myślą o nim/niej.
Czy zapytałeś/aś się kiedyś może siebie:
- Jak ja się z tym czuję?
- Gdzie jestem ja w tym wszystkim?
- Jak się mają moje potrzeby?
- Czy nie zapomniałem/am o sobie?
Co możesz zrobić dla siebie podczas udzielania pomocy
Nie bez powodu mówi się, że z pustego dzbanka nikomu nie nalejesz i w pierwszej kolejności, w samolocie załóż maseczkę sobie, a dopiero później dziecku. Dużo w tym prawdy. Jeśli będziesz zaniedbywać siebie, to nagle pomocy będzie potrzebować nie jedna osoba, a dwie.
Co możesz więc zrobić dla siebie? Przede wszystkim zaakceptować, że nie zawsze uda nam się wszystkim pomóc. Możesz dać z siebie 200% i nic z tego nie będzie. Dlaczego? Bo odpowiedzialność nie leży tylko po Twojej stronie. Głównie po stronie drugiej osoby. Ty możesz robić już wystarczająco dużo, ale bez drugiej strony, może się to nie udać. Wyciągaj pomocną dłoń, ale też z troską o siebie. Czasami jedyne co możesz zrobić, to zatroszczyć się właśnie o siebie, pomóc sobie. Przecież Ty też możesz w tym cierpieć!
Pomagajmy z głową – tak aby pomóc, a nie zaszkodzić. Pamiętajmy w tym też o swoich potrzebach!
Bibliografia:
- https://livart.pl/jak-dzialac-kiedy-chory-psychicznie-nie-chce-sie-leczyc/
- https://karinaszczesna.pl/choroba-psychiczna-zaburzenie-psychiczne/
Autorka artykułu: Klaudia Krzywicka
Jestem osobą pierwszego kontaktu, zapewnię Ci wsparcie psychologiczne oraz pomogę Ci wybrać nurt i psychoterapeutę. Możesz liczyć na poufność i pełną wyrozumiałość z mojej strony. Z ciepłem i empatią odpowiem na Twoje pytania oraz udzielę Ci pomocy. Tworzę w naszym ośrodku bezpieczną przestrzeń i ciepłą atmosferę. Zajmuję się również psychoedukacją.
