Adhd, alkoholizm, agresja, zaburzenia osobowości, depresja – kto pomaga w czym? Przeczytaj przewodnik po specjalistach!
Psychoterapeuta, psychiatra, psycholog, psychoterapeuta, pedagog, a jeszcze coach i interwent kryzysowy – można naprawdę oszaleć! Z czym do kogo się udać?!
W artykule znajdziesz odpowiedź na dręczące Ciebie pytania, przygotowaliśmy przewodnik po specjalistach zdrowia psychicznego. Każdy wyżej wymieniony specjalista zajmuje się zdrowiem psychicznym i problemami emocjonalnymi, ale każdy z nich inaczej.
Skąd to zamieszanie ?
Zamieszanie pomiędzy różnymi specjalistami związanymi ze zdrowiem psychicznym może wynikać z wielu czynników.
Po pierwsze, wiele osób może nie zdawać sobie sprawy z istotnych różnic pomiędzy poszczególnymi specjalistami. Często używane są nieprecyzyjne terminy, nawet w środowiskach związanych ze zdrowiem psychicznym, na przykład psychiatrzy kierują na psychoterapię do psychologa.
Po drugie, różne specjalizacje mogą się nakładać i współpracować ze sobą. Na przykład, psychiatra może przepisywać leki, ale może także przeprowadzać terapię psychodynamiczną lub poznawczo-behawioralną. Podobnie, psycholog może prowadzić terapię indywidualną lub grupową, a także przeprowadzać badania naukowe.
Po trzecie, psychologia i zdrowie psychiczne to dziedziny, które stale się rozwijają i ewoluują. Nowe teorie, badania oraz metody terapeutyczne mogą prowadzić do powstawania nowych specjalizacji i zakresu działań.
Po czwarte, tak jesteśmy skonstruowani; mózg lubi szufladkować i upraszczać więc, prościej jest każdego, kto udziela porad i wsparcia emocjonalnego nazwać psychoterapeutą, a nie zastanawiać się nad nazwą jego profesji. I wszystko się zgadza jednak..
Abyś mógł jako klient albo pacjent w pełni skorzystać z usług, które oferują i uzyskać satysfakcjonującą Ciebie pomoc, i nie błąkać się od gabinetu do gabinetu, ze swoimi problemami dobrze jest wcześniej, mieć świadomość różnic między poszczególnymi specjalistami oraz ich zakresu działań i specjalizacji.
I tak po kolei;
Psychiatra
– psychiatra, to lekarz medycyny, specjalizacja z psychiatrii. Psychiatra może pomóc Tobie w diagnozowaniu i leczeniu; zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia nastroju, zaburzenia ze spektrum schizofrenii, zaburzenia osobowości etc. Wizyta u psychiatry trwa od 20 do 40 minut. Psychiatra pomoże Tobie dobrać leki, lepiej zrozumieć swoje emocje i zachowania.
Psychiatra ma uprawnienia do wystawiania recept oraz wystawiania zwolnień lekarskich.
Leki pomogą Tobie, poprawić Twoje samopoczucie i jakość życia. Z psychiatrą spotykasz się raz na miesiąc lub raz na dwa miesiące.
Wizyty mogą odbywać się w gabinecie i/lub on-line
Psychiatra najczęściej poza farmakoterapią i przyjmowaniem leków, zaleca psychoterapię własną. A na psychoterapię należy się udać do psychoterapeuty.
Psychoterapeuta
– osoba z tytułem magistra, różnych kierunków, oraz która ukończyła podyplomową czteroletnią szkołę psychoterapii w wybranym przez siebie nurcie. Wizyta u psychoterapeuty to proces terapeutyczny, który ma na celu pomóc Tobie w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, psychologicznymi i interpersonalnymi.
Psychoterapeuta pomaga osobie zidentyfikować przyczyny problemów i nauczyć ją skutecznych technik radzenia sobie z nimi. Terapia może pomóc Tobie poprawić jakość życia, zwiększyć samoakceptację i pozytywne relacje z innymi.
Głównym celem psychoterapii jest pomóc Tobie w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi i psychologicznymi, takimi jak depresja, lęki, zaburzenia zachowania, problemy związane z relacjami interpersonalnymi czy traumy.
Psychoterapeuta może prowadzić terapię indywidualną, grupową lub rodzinna, w zależności od Twoich potrzeb. Podczas sesji psychoterapeuta może stosować różne techniki terapeutyczne i metody. Praca psychoterapeuty polega, nie tylko na pomocy w rozwiązaniu problemów, ale również na zrozumieniu ich źródeł oraz nauczeniu Ciebie skutecznych technik radzenia sobie z trudnościami w przyszłości.
Dlatego psychoterapia jest procesem długotrwałym, zazwyczaj spotykasz się ze swoim psychoterapeutą raz w tygodniu przez minimum rok . Sesje trwają od 50 minut do 90 minut
Psychoterapia wymaga zaangażowania z dwóch stron, z Twojej i psychoterapeuty. Wymaga czasu, konsekwencji i energii oraz chęci zmiany i zrozumienia siebie oraz automatyzmów, które nami kierują.
Psychoterapeuta nie ma uprawnień do wystawiania recept oraz zwolnień lekarskich, bardzo rzadko wystawia opinie do sądów
Psycholog
osoba z tytułem magistra, która ukończyła pięcioletnie studia magisterskie, który zajmuje się badaniem, diagnozowaniem. Psychologowie mogą pracować w różnych sektorach, takich jak szkolnictwo, biznes, medycyna, badania naukowe. Mogą prowadzić badania naukowe nad zachowaniami i procesami poznawczymi.
Psycholog może stosować różne techniki i narzędzia badawcze, takie jak testy i kwestionariusze, aby pomóc w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń. Poniżej przedstawiam kilka przykładów:
Testy osobowości – służą do określenia cech i cech charakteru danej osoby, takich jak inteligencja, temperament, ekstrawersja czy neurotyzm. Przykłady to np. MMPI (Minnesota Multiphasic Personality Inventory), 16 PF (16-factor Personality Questionnaire).
Testy inteligencji – służą do pomiaru inteligencji, takie jak np. Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS), czy Raven’s Progressive Matrices.
Kwestionariusze oceny stanu zdrowia psychicznego – służą do oceny objawów zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, czy zaburzenia nastroju. Przykłady to np. Beck Depression Inventory (BDI), State-Trait Anxiety Inventory (STAI), Kwestionariusz Osobowości EPQ-R.
Testy psychologiczne dla dzieci – służą do oceny rozwoju psychologicznego i emocjonalnego dzieci, takie jak np. Test Rysowania Rodziny (Family Drawing Test), Skala Inteligencji Dziecka Wechslera (WISC), czy Kwestionariusz Zachowań Agresywnych u Dzieci i Młodzieży (KZA).
Badania psychologiczne kierowców.Badania psychologiczne kierowców są obowiązkowe i przeprowadzane są w Polsce w celu wydania lub przedłużenia prawa jazdy.
Psycholog, który przeprowadza badania ocenia wiele aspektów Twojego funkcjonowania psychologicznego, takie jak pamięć, uwagę, percepcję, motywację czy emocje. W procesie oceny stosuje różne narzędzia i metody; takie jak testy psychologiczne, wywiady, obserwacje zachowania czy badania psychofizyczne.
Psycholog nie ma uprawnień do wystawiania recept oraz zwolnień lekarskich. Przedstawia Tobie wyniki testów
Pedagog – pedagog specjalny
– osoba z tytułem magistra, która ukończyła pięcioletnie studia magisterskie z pedagogiki.
Specjalista ten może Tobie pomóc, kiedy masz problem w rozwoju edukacyjnym. Jeśli potrzebujesz diagnozy dla swojego dziecka, które z jakiś powodów nie radzi sobie w szkole. Pedagog może pomóc w rozwiązywaniu problemów z nauką, motywacją czy samodyscypliną. Pedagog może również pomóc w budowaniu pozytywnych relacji z nauczycielami, rodzicami i innymi uczniami.
Pedagodzy to specjaliści, którzy głównie zajmują się kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i młodzieżą. Mogą pracować w różnych sektorach, w tym:
Szkoły – pedagodzy pracują w różnych typach szkół, takich jak szkoły podstawowe, gimnazja, licea, szkoły specjalne czy szkoły wyższe. Mogą pełnić funkcję nauczycieli, ale również doradców metodycznych, koordynatorów programów edukacyjnych, czy psychologów szkolnych.
Ośrodki wychowawcze – pedagodzy mogą pracować w ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży, takich jak domy dziecka, internaty czy ośrodki dla nieletnich. Ich zadaniem jest prowadzenie zajęć wychowawczych, edukacyjnych, a także opieka nad dziećmi.
Centra kształcenia ustawicznego – pedagodzy pracują w centrach kształcenia ustawicznego, takich jak ośrodki doradztwa zawodowego, centra szkoleń czy ośrodki dla osób dorosłych. Ich zadaniem jest prowadzenie zajęć szkoleniowych i edukacyjnych, które pomagają osobom dorosłym w rozwijaniu swoich umiejętności i kwalifikacji zawodowych.
Pedagog może wystawić różnego rodzaju opinie, w zależności od potrzeb i celów, dla których został poproszony o wydanie opinii. Przykładowe opinie, jakie może wystawić pedagog, to:
Opinia o dziecku – pedagog może wystawić opinię o dziecku, która zawiera informacje o jego zachowaniu, postępach w nauce, relacjach z rówieśnikami i dorosłymi, a także o innych aspektach jego życia. Opinia ta może pomóc rodzicom i nauczycielom w podejmowaniu decyzji dotyczących edukacji i wychowania dziecka.
Opinia o szkole – pedagog może wystawić opinię o szkole, w której pracuje lub którą uczęszcza dziecko. Opinia ta może zawierać informacje o jakości nauczania, efektywności programów edukacyjnych, organizacji pracy szkoły oraz o innych aspektach jej funkcjonowania.
Opinia o programie edukacyjnym – pedagog może wystawić opinię o programie edukacyjnym, który jest stosowany w szkole lub w innej instytucji edukacyjnej. Opinia ta może zawierać informacje o jego efektywności, dostosowaniu do potrzeb uczniów oraz o innych aspektach jego funkcjonowania.
Opinia w sprawie diagnozy dziecka – pedagog może wystawić opinię w sprawie diagnozy dziecka, którą wcześniej przeprowadził psycholog lub lekarz. Opinia ta może zawierać informacje o wynikach badań, diagnozie i zaleceniach terapeutycznych.
Opinie wystawiane przez pedagoga są ważnym źródłem informacji, które pomagają rodzicom, nauczycielom i innym specjalistom w podejmowaniu decyzji dotyczących edukacji i wychowania dzieci i młodzieży. Pedagodzy starają się, aby ich opinie były jak najbardziej rzetelne i oparte na solidnej diagnozie i analizie.
W przypadku podejrzenia, że dziecko ma dysgrafię, ADHD, dysleksję, dyskalkulię, dysortografię, autyzm lub zespół Aspergera, poradnie pedagogiczno-wychowawcze mogą przeprowadzić wstępną diagnozę i skierować dziecko do odpowiednich specjalistów, takich jak psycholog, neurolog, psychiatra czy pedagog specjalny. Ostateczną diagnozę i zalecenia terapeutyczne wydaje właściwy specjalista na podstawie przeprowadzonych badań i analizy objawów.
Interwent kryzysowy
Interwent kryzysowy to osoba, która posiada specjalistyczną wiedzę i umiejętności, które pozwalają na udzielanie pomocy w sytuacjach kryzysowych.
Osoba interweniująca w sytuacjach kryzysowych może być np. psychologiem, socjologiem, pracownikiem socjalnym, ratownikiem medycznym, policjantem lub wolontariuszem z odpowiednim szkoleniem i doświadczeniem.
Interwent kryzysowy jest szkolony w udzielaniu pomocy jeśli znajdziesz się w trudnej sytuacji życiowej, takiej jak; wypadki, przemoc domowa, samobójstwa, uzależnienia od alkoholu i narkotyków, czy kryzysy emocjonalne.
Podczas interwencji kryzysowej interwent stara się ocenić Twoją sytuację i zidentyfikować najważniejsze Twoje potrzeby. Następnie podejmuje działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i udzielenie pomocy w zakresie psychologicznym i społecznym. W przypadku sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu, interwent kryzysowy może wezwać na miejsce inne służby, takie jak pogotowie ratunkowe, policja lub straż pożarna.
Interwencja kryzysowa jest krótkotrwałym procesem, którego celem jest udzielenie natychmiastowej pomocy w sytuacjach nagłych i kryzysowych.
Jej celem jest przede wszystkim złagodzenie skutków kryzysu oraz zapewnienie dalszej pomocy i wsparcia dla osoby w kryzysie. Interwent kryzysowy kieruje dalej Ciebie, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Podsumowanie
Każdy z wyżej wymienionych specjalistów może wnieść;
Poprawę jakości życia – mogą pomóc w kontrolowaniu objawów choroby psychicznej i w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi. Dzięki temu możesz poprawić jakość życia i odzyskać zdolność do funkcjonowania w społeczeństwie.
Lepsze zrozumienie objawów i złego samopoczucie – specjalista może pomóc zrozumieć przyczyny i objawy złego funkcjonowania i oraz wyjaśnić, jakie są dostępne metody leczenia. Dzięki temu możesz lepiej zrozumieć swoją sytuację i podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące swojego leczenia.
Wsparcie i empatia – możesz otrzymać wsparcie i empatię, co może pomóc Tobie w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi. Otrzymasz jasne wskazówek, albo plan działania, dotyczący radzenia sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami w życiu.
Przeciwdziałanie samobójstwom – każdy ze specjalistów może zidentyfikować osoby z ryzykiem samobójstwa i pomóc im w zapobieganiu samobójstwom poprzez monitorowanie ich stanu psychicznego i udzielanie pomocy w sytuacjach kryzysowych.
Warto zaznaczyć, że każdy z nas jest inny, w określonym czasi i przestrzeni ma różne potrzeby życiowe, dlatego korzyści wynikające z wizyty u specjalistów zdrowia psychicznego, będą się różnić w zależności od sytuacji i potrzeb.
Niemniej jednak, wizyta i prośba o pomoc może przynieść wiele wartościowych rezultatów i pomóc w radzeniu sobie z zaburzeniami psychicznymi i trudnościami emocjonalnymi.
Warto, aby każdy z nas przed wizytą u specjalisty zapoznał się z jego kwalifikacjami, doświadczeniem i podejściem terapeutycznym. Dobry specjalista powinien umieć odpowiedzieć na wszelkie pytania i wątpliwości, a także wyjaśnić na czym polega jego praca i w jaki sposób może pomóc.
Warto także mieć świadomość, że decyzja o wyborze specjalisty zależy od indywidualnych potrzeb i problemów. Nie ma jednej uniwersalnej metody leczenia i terapii, która byłaby skuteczna dla każdego. Dlatego tak ważne jest, abyś miał wolność wyboru i mógł zdecydować, z kim chcesz pracować.
W przypadku problemów emocjonalnych i psychicznych ważne jest, aby nie zwlekać z wizytą u specjalisty i szukać pomocy jak najszybciej. Zaniedbywanie tych problemów może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
I tak na koniec w dużym uproszczeniu i telegraficznym skrócie, tak bardzo lubię, konkretnie i prosto;
- jeśli potrzebujesz recepty, zwolnienia lekarskiego, szpitala, diagnozy – skieruj kroki do psychiatry
- jeśli potrzebujesz zbadać testami inteligencję, osobowość, zdolność do prowadzenia pojazdów, diagnozę – skieruj swe kroki do psychologa
- jeśli potrzebujesz opinii o dziecku, szkole, jego funkcjonowaniu poznawczym etc. – skieruj swe kroki do poradni poradni psychologiczno- pedagogicznych
- jeśli potrzebujesz zmiany jakości życia, zrozumienia siebie i swoich zachowań oraz chcesz znaleźć źródło swej choroby i się z nich wyleczyć – skieruj swoje kroki do psychoterapeuty
Poznaj zespół naszych specjalistów tutaj!
Zapraszamy Cię na nasze media społecznościowe, gdzie publikujemy wartościowe treści i urywki z życia Ośrodka! Instagram oraz Facebook.
